شرکت گروه سرمایهگذاری مسکن یکی از بزرگترین و مؤثرترین فعالان صنعت ساختمان در کشور، در ششم اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۹ به منظور پاسخگویی به نیاز مشتریان بانک مسکن تأسیس گردید. از ابتدای تأسیس تاکنون عملیات اجرایی بیش از ۶۹ هزار واحد مسکونی در قالب ۵۴۲ پروژه توسط شرکتهای گروه سرمایهگذاری مسکن شروع شده و بیش از ۶۰ هزار واحد مسکونی نیز به بهرهبرداری رسیده است. این شرکت علاوه بر آن در ساخت مجتمعهای تجاری، اداری و آموزشی و نیز ساخت آزادراه، خطوط انتقال آب و آمادهسازی زمین فعالیت چشمگیری انجام داده است.
شرکتهای گروه سرمایهگذاری مسکن در حال حاضر بیش از ۹ هزار واحد مسکونی در دست ساخت و بیش از ۴ هزار واحد مسکونی در مرحله طراحی، مطالعه و بررسی دارند.
گروه سرمایهگذاری مسکن دارای ۱۶ شرکت تابعه است که در ۲۸ استان و ۳۶ شهر کشور، گسترده شدهاند. شرکت در سال ۸۲ با نماد «ثمسکن» وارد بورس تهران شد و طی چند سال اخیر، سهام ۶ زیر مجموعه شرکت نیز در بازار سرمایه ایران پذیرفته شدهاند. آخرین سرمایه ثبت شده شرکت ۵۵۰۰ میلیارد ریال است و شرکت «گروه مالی بانک مسکن» سهامدار اصلی شرکت به شمار میآید.
* چشمانداز و ماموریت گروه سرمایهگذاری مسکن را در پنج سال آینده چهطور میبینید؟
– چشمانداز گروه سرمایهگذاری مسکن، «پیشتاز بودن در بازار مسکن ایران و حضور اثرگذار در سایر بازارهایی که بر بستر ارزشهای بنیادین شرکت به آن وارد میشویم» تعریف شده است و ارزشهای بنیادین شرکت نیز «اخلاقمدار»، «ارزشآفرین»، «تعهد به توانمندسازی مردم»، «پیشگام، الگوساز و مشتریمدار»، «مسئولیتپذیر»، «یادگیرنده و چابک»، «دیدگاه خلاق» و «حامی کارکنان» بهشمار میروند.
همچنین ماموریت شرکت در حوزه محصول عبارتست از: توسعهگری و آبادگری شهرها و احداث شهرکهای جدید در مناطق هدف، انبوهسازی و ویژهسازی ساختمان مسکونی، غیر مسکونی، صنعتی و …، ارایه انواع خدمات مالی و سرمایهگذاری و فنی و مهندسی و البته خدمات فروش و بهرهبرداری در حوزه ساخت و تولید محصولات و فنآوریهای ساختمانی.
حضور فعال در بخش مسکن استانها یا شهرهای منتخب و حضور اقتضایی در بازارهای پر رونق و قابل رقابت خارج از کشور نیز از ماموریتهای شرکت در حوزه جغرافیایی شناخته میشوند. از دیگر سو، فعالیت در سطح کشور، برخورداری از منابع ارزشمند مالی و انسانی قابل اتکا، توان مدیریت در بازار ساختمان، توان مدیریت سطح بنگاه و مدیریت سرمایهگذاری، دانش فنی و مدیریت ساخت، اعمال مدیریت پیشرفته پروژه و سبد پروژه، اشتهار به کیفیت خوب در محصولات و خدمات، نام تجاری قابل اعتماد (Brand)، رضایت مشتریان و تأمینکنندگان، برخورداری از روابط استراتژیک با ارگانهای ذیربط (از جمله بهرهمندی از پشتوانه بانک مسکن – نهاد مالی و سرمایهگذاری) و نگاه هوشمندانه به بازار کسبوکار و مسکن، مزایای رقابتی گروه سرمایهگذاری مسکن به شمار میروند و انتظار داریم در آینده نزدیک و بر اساس استراتژیهای ترسیم شده، مزیتهای دیگری از قبیل بهکارگیری فنآوری اطلاعات و ابزارهای دیجیتال جهت یکپارچهسازی سیستمها و فرآیندها، هوشمندسازی شرکت و توسعه ارتباط فعال با مشتریان و سایر ذینفعان، توان مدیریت در بازار املاک و مستغلات، توسعه و بهبود مدل کسبوکار با تمرکز بر حوزههای جدید، توسعه و ترویج برند شرکت، بهرهگیری از فنآوریهای نوین در راستای ارتقای شاخص ارزش پروژه (محصولات و خدمات) و توسعه نظامهای کنترل حاکمیتی گروه (Corporate Control Management System) به آنها افزوده شود.
برنامههای گروه سرمایهگذاری مسکن برای پیشتاز بودن در بازار مسکن ایران چیست؟
– گروه سرمایهگذاری مسکن برای اینکه بتواند در بازار پیشتاز باشد، میبایست مزیت ایجاد کند. ضمن اینکه گروه باید مزیتها را در حوزههای مختلف ایجاد کند و نه در یک حوزه. امروز پارادایم صنعت ساختمان در دنیا و در ایران تغییر کرده است به شکلی که ساختوساز به شکل سنتی و با روشهای گذشته لزوماً نمیتواند موفق باشد مگر اینکه شما به خواست خریدار توجه کنید. مگر اینکه ساخت شما متمایز باشد و خدمات متمایز ارایه دهید.
گروه سرمایهگذاری مسکن با سوابق و تجربهای که در بیش از ۳۰ سال گذشته کسب نموده است در بسیاری از شهرستانهای کشور جزو شناختهشدهترین سازندهها محسوب میشود اما اگر برنامه مدونی نداشته باشد، نمیتواند پیشتاز بازار باقی بماند.
سرمایهگذاری مسکن بر اساس برنامهریزی جامع خود میبایست به توسعه بازار و توسعه محصول بپردازد. به این معنی که نباید فقط یک نوع محصول را در سبد تولید خود داشته باشد و باید برای انواع سلیقهها و به اقتضای تنوع گسترده جعرافیای مناطق مختلف کشور، پروژهها را تعریف نماید.
از سوی دیگر شرکت با بهرهگیری از طراحان و مهندسانی که به خوبی نیازها و خواست بازار را میشناسند، باید ساختمانهایی با کیفیت بالاتر و دارای شاخصهایی متمایز را در برنامه ساخت داشته باشد. از سوی دیگر استفاده از تکنولوژیهای نوین ساخت میتواند جدا از بالا بردن سرعت ساخت در عین حفظ کیفیت، هزینههای ساخت را بهطور نسبی کاهش دهد و این مسأله بدون شک در مقیاس بزرگ، صرفه خواهد داشت.
یکی دیگر از مواردی که میتواند تمایز ایجاد کند و بر اساس استراتژیها، شرکت را پیشتاز بازار نماید، توجه به زنجیره ارزش و حضور فعال در بخشهای مختلف زنجیره ارزش شرکت است. در پارادایم نوین، شرکتهای ساختمانی که صرفاً بر روی درآمدزایی سنتی از زنجیره ارزش صنعت متمرکز هستند، بدون شک محکوم به نابودی خواهند بود. شرکت سرمایهگذاری مسکن در تمام فرآیند تعریف پروژه، خدمات مهندسی و طراحی، ساخت، خرید و فروش، بازرگانی، بهرهبرداری، فروش ثانویه و …. حضور فعال دارد و با داشتن شرکتهای فعال و تخصصی در هر بخش از قسمتهای مختلف زنجیره، با تولید ارزش، کسب درآمد میکند و عملاً استراتژی دینامیک و فعالی را در بازار اتخاذ مینماید.
همچنین گروه سرمایهگذاری مسکن در نظر دارد با فراهم شدن شرایط ارتباط بینالمللی، حضور فعالانهای در حوزه صدور خدمات به کشورهای دیگر داشته باشد. بعلاوه شرکت برنامهریزی نموده است تا ترکیبی از ابزارهای تأمین مالی بهویژه تأمین مالی از بازار سرمایه را به عنوان یک روش با اهمیت تأمین مالی استفاده نماید. همچنین شرکت بهصورت ذاتی با توجه به همکاریهای که با بانک مسکن دارد ضمن بهرهگیری از تسهیلات ساخت، فرصت ارایه تسهیلات ارزان را به عنوان یک مزیت در اختیار مشتریان خود قرار میدهد.
* حوزه مسکن و مستغلات و بهویژه ساختمان را برای یک سال آینده چطور ارزیابی میکنید؟
– بازار مسکن بهصورت کلی متاثر از نرخ ارز است. انتظار عمومی و پیشبینیها این است که دولت جدید تدبیری برای توافق با غرب خواهد اندیشید. در نتیجه به نظر میرسد نرخ ارز صعودی نخواهد بود و تا حدی تعدیل خواهد شد. این بدین معنی است که احتمالاً در نرخ نهادهها و هزینههای ساخت و در نهایت بهای تمام شده ساخت افزایشی نخواهیم داشت. بنابراین احتمالاً در سال پیش رو با افزایش قیمتها در بازار مسکن مواجه نخواهیم بود. حتی احتمالاً در نیمه دوم سال و ماههای انتهایی سال ۱۴۰۰ نشانههای عمیقتر شدن رکود نمایان میشود. بر این اساس، شرکت گروه سرمایهگذاری مسکن برای دوره پیش رو پیشبینیهای لازم را صورت داده و برنامهریزی لازم را انجام داده است.
* به نظر شما آیا مسکن باز هم گرانتر خواهد شد؟ و آیا اتفاقهای خوب و مثبتی را میشود برای مسکن در سال ۱۴۰۰ متصور بود؟
مطابق آنچه پیش از این بیان شد به نظر نمیرسد شاهد افزایش جدی قیمتها در بازار مسکن باشیم، غیر از آنچه در تورم انتظاری و نوسانات طبیعی بازار شاهد بودهایم. با ورود به دوره رکود و عمیقتر شدن آن احتمال تثبیت کامل قیمتها نیز دور از انتظار نیست.
از سوی دیگر، طرحی که دولت جدید در قالب ساخت یک میلیون واحد مسکونی در هر سال و تشکیل صندوق املاک و مستغلات در نظر دارد هم میتواند در کنترل قیمت و ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا مؤثر باشد. به شرطی که برنامهریزی منطقی و مبتنی بر کارشناسی انجام شود و تخصیص بودجه و منابع به درستی صورت پذیرد.
آنچه که مسلم است، کمبود مسکن در کشور بیش از یک و نیم میلیون واحد است. پس بنابراین صنعت ساختمان در درون خود، نیاز را به همراه دارد؛ اما آنچه که حایز اهمیت بوده، این است که آیا استطاعت خرید جهت تشکیل تقاضا نیز وجود دارد یا خیر؟ این وظیفه مهم بر عهده بانک مسکن است که بنا دارد در قالب طرحهای جدید و افزایش سقف اعطای تسهیلات به خریداران و سازندگان، قدرت خرید را به بازار تزریق نماید.
شرکت گروه سرمایهگذاری مسکن به عنوان یکی از شرکتهای با اهمیت بانک مسکن در پروژههای مختلف میتواند تسهیلات ارزان بانک مسکن را همراه واحدهای قابل فروش خود در اختیار مشتریان قرار دهد. در نتیجه تا حد زیادی مستقل از فراز و فرودهای بازار میتواند فعالیت نماید.
* به نظر جنابعالی آیا مالیات بر خانههای خالی درمان درد بازار مسکن است؟
– مالیات یکی از مهمترین منابع درآمد دولتها در دنیاست، بنابراین دولت جمهوری اسلامی ایران نیز باید به این منبع درآمد توجه ویژه داشته باشد. در دنیا بیشترین میزان مالیات از جامعه ثروتمند و سرمایهدار کشور اخذ میشود، یعنی گروهی که در ایران بدون شک بیش از یک واحد دارند. پس باید بخشی از ثروت و درآمد خود را به عنوان مالیات در اختیار دولت قرار دهند.
در سالهای گذشته میزان پرداخت مالیات یک ثروتمند سرمایهدار تفاوت چندانی با یک کارگر نداشت، اما امروز با اصلاح این نگاه و اخذ مالیات از خانههای خالی طبعاً شرایط تغییر خواهد کرد و منابعی برای توسعه در اختیار دولت قرار خواهد گرفت. از سوی دیگر اخذ مالیات از خانههای خالی میتواند تا حدی جلوی سفتهبازی در بازار املاک را کاهش دهد و ترازوی عرضه و تقاضا را منطقیتر کند.
بعلاوه همانگونه که پیشتر بیان شد بر اساس طرح جهش تولید مسکن، این نوع مالیات که یکی از ارکان درآمدی دولت از محل املاک و مستغلات است، در اختیار صندوق املاک و مستغلات قرار میگیرد و میتواند در تثبیت و تقویت بازار مسکن مؤثر باشد. بنابراین، اینکه به صورت کلی گفته شود مالیات بر خانههای خالی درمان درد این بازار باشد، طبیعتاً عبارت درستی نیست اما بیتردید تا حدی میتواند فراهم کننده شرایط بهتر و منطقیتری باشد.
* چه استراتژی برای ترمیم و بهبود اوضاع اقتصادی فعلی در بخش مسکن دارید؟
– استفاده از ترکیبی از ابراز تأمین مالی در بازار سرمایه همچون تشکیل صندوقهای زمین و ساختمان، عرضه انواع اوراق بدهی همچون مرابحه، اجاره، منفعت و …. خصوصاً عرضه اوراق سلف موازی استاندارد که عملاً با پیش فروش متری آپارتمان جذب سرمایههای خرد را در بستر بازار سرمایه ایجاد مینماید از جمله روشهای مؤثر است.
همچنین ادغامهای عمودی و افقی در خود سازمان با رقبا و یا در طول زنجیره ارزش از دیگر عوامل مؤثر خواهند بود. اعطای تسهیلات ارزان با بازپرداخت طولاتی مدت و آسان به سازندگان و خریداران، ورود دولت به عرصه ساخت مسکن اما نه در جایگاه تصدیگری بلکه در جایگاه تسهیلگری و عدم مداخله مستقیم، ایجاد سهولت در عرضه نهادههای ساختمانی خصوصاً سیمان و آهنآلات، واگذاری زمینهای ارزان قیمت به سازندگان توسط دولت، ایجاد شهرهای جدید اقماری با امکانات و خدمات کافی و مناسب جهت زندگی در حاشیه شهرهای بزرگ از دیگر رئوس توصیههای اینجانب است.
* همانطور که مستحضرید، بخش عمده شوکی که بر بازار مسکن وارد شد ناشی از کاهش ارزش پول ملی بود، نظر شما در این رابطه چیست؟ و چهطور باید این وضعیت را مدیریت کرد؟
– افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول در همه بخشها مضر است. این مسئله اگرچه در بخشی از صادرات کشور تاثیر مثبت میگذارد اما در مجموع به زیان اقتصاد است. خصوصاً اینکه در همه صنایع باعث بالا رفتن شدید قیمتها و پایین آمدن قدرت خرید مردم میگردد. در کشور ما که جامعه جوانی دارد و جمعیت مصرفکننده عمدتاً جوان هستند یکی از مهمترین موتورهای محرک اقتصاد، همین تقاضای داخل است. این ظرفیت در صورتی که قدرت خرید کاهش یابد، به صورت قابل توجهی از بین میرود. بنابراین بیشک چنین اتفاقی مطلوب نیست. همانگونه که پیش از این نیز بیان شد، دولت باید چارهای برای اصلاح روابط با غرب و گشایش اقتصادی و FATF بیندیشد و به نظر میرسد در حال حاضر این تنها درمان ممکن است.
* پیشبینی شما درباره آینده مسکن در دولت جدید چیست؟
– دولت در نظر دارد در قالب طرح جهش تولید مسکن، کمبود عرضه مسکن را جبران کند. این مسئله با نگرش کارشناسی و برخورد منطقی و پرهیز دولت از تصدیگری و مداخله مستقیم میتواند بسیار مؤثر باشد که هماهنگی کامل بین همه ارکان اقتصادی و اجرایی دولت و استفاده از همه ظرفیتها را میطلبد.
* مطلع شدیم که یک طرح جامع را گروه سرمایهگذاری مسکن آغاز کرده به نام طرح آباد، لطفا یک مقدار در مورد این طرح و آینده آن بفرمایید؟
– در شرکت گروه سرمایهگذاری مسکن در ۳۲ سال گذشته به طور متوسط، حدود ۲ هزار واحد مسکونی سالیانه کلنگزنی و وارد سبد پروژهها شده، این در حالی است که با توجه رکود وارد شده در بخش مسکن و همچنین تورمی بودن اقتصاد و عدم بازگشت منابع سرمایهگذاری شده در برخی پروژههای تجاری در سالیان گذشته موجب شد که از سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ بهطور متوسط حدود ۷۰۰ واحد مسکونی کلنگزنی شود که ۳۰ درصد از ظرفیت ۳۰ ساله شرکت را تشکیل میداد و اثر چشمگیری در کاهش فعالیت و سودآوری شرکت داشت.
در یک تحویل مدیریتی، با تمرکز بر چرخه عمر گروه و بررسیهای دقیق علمی و کارشناسی صورت گرفته مشخص شد که گروه گرفتار دو آفت مهم یعنی تله بنیانگذار و پیری زودرس گردیده است و باید تغییرات و تحولاتی مهم در استراتژی و عملکرد گروه صورت میگرفت تا منجر به تولد دوباره سازمانی شود.
بر اساس شناخت صورت گرفته در خصوص افت فعالیتهای گروه به عنوان یکی از نقاطی که سرازیری و افول را در شرکت ایجاد کرده و اشکالات بعدی را در طول عمر مجموعه موجب شده بود، مدیریت جدید را ملزم میکرد تا برنامهای عملیاتی برای بازگشت به اهداف تعیین شده همسو با ماموریت اصلی، یعنی تلاش در راه تامین مسکن با کیفیت برای اقشار متوسط جامعه، تهیه و تدوین کند. این برنامه در سه بخش کلی هدفگذاری گردید.
بخش اول، تعریف پروژه بهگونهای که ضمن تامین مسکن اقشار متوسط، واجد شرایط اقتصادی مورد نیاز جهت تحقق سودآوری سهامداران شرکت به عنوان یک مجموعه سهامی عام باشد. دوم، توجه ویژه به این اصل که بدون بازنگری در فرآیند و ساختار، هیچگونه توسعه فعالیتی نه تنها منطقی نیست؛ بلکه برعکس، موجب آسیب به مجموعه هم میتواند باشد و سوم، حفظ و ارتقای خوشنامی و اعتبار مجموعه برای استفاده حداکثری از تسهیلات بانکی با ایجاد انضباط مالی در پرتفوی تسهیلات.
همچنین، ضرورت همراستاسازی توسعه فعالیت و توسعه پروژههای جدید با سیاستهای بانک مسکن و وزارت راهوشهرسازی منجر به ورود گروه سرمایهگذاری مسکن در پروژههای «بازآفرینی شهری» و برنامه «اقدام ملی مسکن» گردید که در دو بخش تعریف پروژه در زمینهای متعلق به شرکت و تعریف پروژه از طریق مذاکره و مشارکت با سازمانهایی از جمله شهرداریها و شهرهای جدید صورت گرفت.
در مجموع، ۴۷ پروژه به تعداد حدود ۹۲۰۰ واحد مسکونی با زیربنای یک میلیون و ۴۲۰ هزار مترمربع پروژههایی هستند که از مرداد ماه ۱۳۹۷ در کمیته سرمایهگذاری شرکت مصوب شده که ۳۱ پروژه و حدود یک میلیون و یکصد هزار مترمربع و ۶۱۰۳ واحد در این سبد در قالب طرح «آباد» نامگذاری گردیده است.
«طرح آباد» (آغاز، بهبود و اقدامی دوباره) توسعه کمی «پویش فصلنو» است که همان دوران نوزایی و حیات مجدد شرکت گروه سرمایهگذاری مسکن است که در کنار توسعه کیفی، موجب جهش بیش از ۶۰ درصدی نسبت به میانگین ۳۰ ساله و همچنین یک جهش حدود ۹ برابری را نسبت به آمار سال مالی ۱۳۹۷ در کلنگزنی و آغاز پروژهها گردیده است.
لازم به ذکر است که تمام طرحهایی که در گروه سرمایهگذاری مسکن مصوب شده از مسیر کمیته سرمایهگذاری عبور کرده و بیشترین بررسیهای فنی و اقتصادی و مالی در مورد آنها صورت گرفته تا از سودآوری مناسب این پروژهها اطمینان حاصل شود و امید داریم با اجرای این پروژهها و افتتاح آنها، گامی دیگر در راستای بهرهمندی مردم عزیز کشور از سرپناههایی با کیفیت فراهم گردد.
برخی از پروژههای شاخص طرح آباد که از سوی شرکتهای تابعه گروه سرمایهگذاری مسکن در سراسر کشور در حال فعالیت هستند، عبارتند از: پروژه ۱۱۰۰ واحدی «مرکز شهر» در شهر جدید اندیشه به عنوان بزرگترین پروژه طرح اقدام ملی مسکن در کشور با بیش از ۲۵ درصد پیشرفت، فاز نخست پروژه ۶۵۰ واحدی «آیمان» تبریز به عنوان بزرگترین پروژه طرح بازآفرینی پایدار شهر در کشور با حدود ۱۰ درصد پیشرفت، پروژه «سرو» در اراک با ۲۲ درصد پیشرفت، پروژه «بنفشه ۲» در شهر جدید اندیشه با بیش از ۷۲ درصد پیشرفت، پروژه «ارغوان رشدیه» تبریز با ۴۲٫۵ درصد پیشرفت، پروژه «باران» رشت با ۱۵ درصد پیشرفت، پروژه «آسمان البرز» با بیش از ۹۸ درصد پیشرفت، پروژههای «باران» و «سروستان ۲» در شهر جدید پردیس و هر کدام با حدود ۲۰ درصد پیشرفت، پروژه «باوان» (باغ جنت) اصفهان با ۲۹ درصد پیشرفت، پروژه «موژان» (گل نرگس) اصفهان با ۳۵ درصد پیشرفت و وایه بوشهر با بیش از ۴۰ درصد پیشرفت.
* بازار سرمایه (بورس) را برای ورود شرکتهای ساختمانی چهطور میبینید؟ و یا ارزیابی میکنید؟
– در تمام کشورها بازار سرمایه یکی از مهمترین ابزارهای تأمین مالی برای شرکتها تلقی میشود و بازار بورس اوراق بهادار در کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست، اما ورود و حضور در این عرصه به مانند یک تیغ دولبه است. اگرچه تأمین مالی و عرضه شرکتها در این بازار بسیار خوب و مؤثر است اما از سوی دیگر شرکت را با چالشهایی نیز مواجه میکند که عدم توجه به آنها خسارتهای بزرگی را به دنبال دارد.
از جمله مهمترین این الزامات جدا کردن مالکیت از مدیریت در این بازار است. صاحبان شرکتها باید بپذیرند که به مجرد حضور در بازار سرمایه باید کار را به متخصصان امر و مدیران کارکشته بسپارند. مسئله شفافیت نیز از مهمترین مسایلی است که باید به آنها توجه شود. شفافیت در عملکرد، شفافیت در ارایه و انعکاس اطلاعات و … در این حوزه از جمله مهمترین شرایط بوده و در قانون بورس، به صراحت برای عدم شفافیت جرمانگاری شده است.
ورود منطقی و حضور کارشناسانه در بازار سرمایه با لحاظ نمودن تمامی الزامات، در نهایت برای شرکتهای ساختمانی بسیار مفید است. بهویژه شرکتهایی که برای بخشی از کارهای اجرایی خود به منابع مالی نیاز دارند و از طریق بازار سرمایه. این منابع مالی بسیار ارزان و بدون واسطه در اختیار شرکت قرار میگیرد.
اما پس از ورود به بازار سرمایه، سهامداران اصلی شرکتها نباید فراموش کنند که از این پس سهامداران دیگری در کنار آنها ذینفع خواهند بود و عدم توجه به حقوق آنها و منابعی که عملاً در اختیار شرکت قرار دادهاند، خسارتهای بزرگی را به دنبال خواهد داشت.
به طور کلی مزایای پذیرفته شدن در بازار بورس را میتوان این موارد دانست:
· تأمین منابع مالی مورد نیاز شرکت به صورت بلند مدت
· امکان معاملات سهام برای سرمایهگذاران
· افزایش شناخت عموم مردم نسبت به شرکت و محصولات آن در بازار و ارتقای جایگاه شرکت
· افزایش سطح اعتماد گروههای ذینفع به شرکت
· ارزیابی عملکرد شرکت توسط بازار
· ملاحظات مالیاتی
مقاله های مرتبط